Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2011

Η παραβολή του τσαγκάρη


της Mαρίας DAWKINSON

Μετά από ατέρμονες συζητήσεις με γνωστούς και αγνώστους και μετά από ανάγνωση αναρίθμητων άρθρων, μέχρι χθες κατέληγα στο σημείο μηδέν. Δεν έβγαζα άκρη. Το μόνο που παρατηρούσα γύρω μου ήταν επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα για το πως πρέπει να στρίψει το τιμόνι, ενώ το παγόβουνο πλησίαζε ολοταχώς.

Χθες όμως, ένα τυχαίο γεγονός μου άνοιξε τα μάτια και μου απέδειξε ότι ανάμεσα στους θεωρητικολόγους και τους ιδεολήπτες υπάρχουν και αυτοί που αντί να μας ζαλίζουν τα αυτιά με λόγια, μιλάνε μόνο με τις πράξεις τους και αποτελούν τη μοναδική ελπίδα/λύση που μας έχει απομείνει.

Εδώ και καιρό, ο αγαπημένος μου χαρτοφύλακας που κουβαλάω 20 χρόνια στη δουλειά, έχασε ένα από τα δερμάτινα λουράκια με τα οποία έκλεινε. Το σχέδιο του χαρτοφύλακα - και ως εκ τούτου και η απωλεσθήσα του λεπτομέρεια - είναι εντελώς ιδιαίτερο και εγώ ήθελα κάποιον να μου αναπαράγει το λουράκι που είχε χαθεί. Γι’ αυτό, μπήκα και σε μια ερευνητική διαδικασία με σκοπό να βρω κάποιο μέρος, που να επισκευάζει δερμάτινα. Η πρώτη εικόνα ήταν πολύ καθησυχαστική. Από το διαδίκτυο ανακάλυψα δεκάδες τηλέφωνα με αυτή την εξειδίκευση και άρχισα να τα πληκτρολογώ. Οι μισοί δήλωσαν ανίκανοι να επιδιορθώσουν τσάντα και ότι η δουλειά τους ήταν να επισκευάζουν δερμάτινα ρούχα μόνο. Αυτοί ήταν οι απόλυτα εξειδικευμένοι, τα απότοκα της κοινωνίας του καταναλωτισμού. Οι άλλοι μισοί ήθελαν να δουν, για να πουν. Κατέληξα σε δύο στην ευρύτερη περιοχή μου. Πήρα την τσάντα και πήγα. Ο πρώτος μου είπε ότι καλά θα κάνω να πετάξω την τσάντα, γιατί πλέον κανείς δεν κάνει τέτοιου είδους επιδιορθώσεις.

"Πολύ κακό για το τίποτα" μου’ πε. Και σκληροπυρηνικός και αναιδής, γιατί εν τω προκείμενο το ‘τίποτα’ ήταν η αγαπημένη μου τσάντα. Ο άλλος με κοίταξε με βλέμμα όλο θλίψη και απορία και μου έκανε το ρητορικό ερώτημα: πιστεύετε ότι θα κάτσει κανείς 2-3 ώρες, να φτιάξει πατρόν για το λουράκι, να το κόψει, να το ράψει και να βάλει και μαγνητάκι, για λίγα μόνο ευρώ; Γύρισα και κοίταξα το άδειο του μαγαζί και με απόλυτη αυτοσυγκράτηση για να μην του πω "Σε αυτή την οικονομία; Εσείς!", πήρα την τσάντα υπό μάλης και έφυγα.

Πριν θάψω την 20χρονη τσάντα στην πρασιά με μια μικρή, σεμνή τελετή, πήγα τεθλιμμένη στο σούπερ μάρκετ. Στην είσοδο είναι το μικρό τσαγκάρικο, που επισκέπτομαι τουλάχιστον 10 χρόνια για τα παπούτσια μου και μένω πάντα ευχαριστημένη. Δεν έχει αλλάξει καθόλου από τότε. Ούτε μεγάλωσε, ούτε απέκτησε υπαλλήλους, ούτε neon lights και μοντέρνες λογότυπα. ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΣΕ 10’ λέει και κρατά την υπόσχεσή του. Θυμάμαι τον ίδιο πάντα τσαγκάρη από τότε να δουλεύει πίσω από τον πάγκο με γρήγορους ρυθμούς και μετρημένα λόγια. "Βρε, λες;", είπα και πλησίασα επιφυλακτικά μισό-προστατεύοντας το πρόσωπό μου με το χέρι, για να μη φάω κανένα τσόκαρο στο κεφάλι.

Ο τσαγκάρης, χωρίς να με κοιτάξει πάλι, πιάνει στα χέρια του το λουρί, το περιεργάζεται προσεκτικά και μου λέει: αν έχω τα υλικά θα σου φτιάξω ένα ίδιο. Πέρνα σε 10 λεπτά και θα σου πω. Σοκ και δέος με κατέλαβε και απομακρύνθηκα ενεός, λες και είχα δει το φάντασμα. Ενόσω έκανα τα ψώνια μου το αρχικό σοκ έγινε δυσπιστία και στη συνέχεια βεβαιότητα: "σιγά μη μου το φτιάξει!". Όταν πήγα στον τσαγκάρη να πάρω το λουράκι μου, χωρίς πάλι να μιλήσει, μου πετάει 2 ολόιδια λουράκια και μου λέει: 8 ευρώ.

Μόνο που δεν τον φίλησα και του έδωσα 10. Αγάπησα για πάντα τον τσαγκάρη μου, γιατί μου γλίτωσε 300 ευρώ (τόσο έμαθα ότι κοστίζουν σήμερα οι αντίστοιχες τσάντες μετά από έρευνα αγοράς), δε μιλάει αλλά πράττει γιατί και θέλει και μπορεί και σκέφτεται έξω και από το κουτί. Είναι δημιουργικός και ελαστικός, έτοιμος για οτιδήποτε νέο, αρκεί να έχει τις πρώτες ύλες. Ξεπερνάει κατά πολύ την τσάντα το περιστατικό με τον τσαγκάρη. Τον θέλω για πρωθυπουργό. Γιατί όλο αυτό το σκηνικό, με την έρευνα αγοράς, τις απορρίψεις που πήρα, την αμφισβήτηση και τη δυσπιστία που ένιωσα για το αν μπορεί να το κάνει και το πόσο έτοιμη ήμουν να αφεθώ στο δεβαριέσαι για ακόμα μια φορά, ΟΛΟ αυτό, περιγράφει τέλεια τη γενική κατάστασή σήμερα...

Όλο κουβέντα και συζήτηση είμαστε. Πηγαδάκια, καφενεία και αγορές παντού. Να χρεοκοπήσουμε να τελειώνουμε! Όχι, να μην χρεοκοπήσουμε! Να γυρίσουμε στη δραχμή να τους δείξουμε. Μή, αυτό θα ήταν καταστροφή! Ο λόγος κι ο αντίλογος μας έχουν τουμπανιάσει και φυσικά η ισορροπία στο "ναι, μεν αλλά" είναι το αναπόφευκτo αποτέλεσμα: 1 + (-1)=0.

Συζητάμε ad nauseam, για να μένουμε με τα ίδια άλυτα προβλήματα. Όλα τριγύρω αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν, που λέει και το τραγούδι. Χρειάζεται όμως μια πραγματική εμπειρία, για να αλλάξει κάτι αληθινά. Ένα πραγματικό γεγονός. Μπορεί το γεγονός να είναι ότι θα πάμε όλοι στον ίδιο τσαγκάρη και θα ανοίξουν έτσι και οι άλλοι που μέχρι τώρα κοιμούνται. Μπορεί να είναι πολύ τέτοιοι τσαγκάρηδες που θα ενωθούν, για να ανοίξουν τα δικά μας μάτια, μπορεί το γεγονός να είναι χρηματοπιστωτικό που θα μας αναγκάσει να γίνουμε όλοι τέτοιοι τσαγκάρηδες.

Η ουσία είναι ότι για να αλλάξει κάτι, πρέπει να μάθουμε να εκτιμούμε αυτό που έχουμε, να μην βιαζόμαστε να το πετάξουμε, να μάθουμε να επιδιορθώνουμε το παλιό αντί να αγοράζουμε αμέσως καινούργιο, να γίνουμε δημιουργικοί και εργατικοί, να σκεφτούμε τρόπους επαναπροσδιορισμού μας, να πετάξουμε τις περιοριστικές ταμπέλες και τέλος να ρίξουμε τις μύτες μας και κατ’ επέκτασιν και τις τιμές μας.

Ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί. Γιατί όλα από τον τσαγκάρη της γειτονιάς θα αρχίσουν. Αν περιμένετε το παράδειγμα από αλλού....

dawkinson@gmail.com

* η Mαρία Dawkinson είναι βετεράνος της διαφήμισης - 20 χρόνια στο δημιουργικό τμήμα έγραφε κείμενα και σενάρια - πορεύεται τον άγριο και μοναχικό δρόμο του freelancer με το laptop στον ωμό. Τις ελεύθερες ώρες της μαγειρεύει κείμενα και ταΐζει το blog της το οποίο και έφερε στον κόσμο το 2006. Ζει στη Αθήνα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου