H Ισλανδία και οι "πατάτες Νευροκοπίου" -

Ισλανδία: σαν να λέμε καμμία σχέση με την Ελλάδα. Μα καμμία σχέση !!! Καταρχήν στην Ισλανδία χρεοκόπησαν  οι τράπεζες και όχι το Κράτος, στην Ελλάδα συνέβη το αντίθετο.   Ιστορικό: Το 2008 οι 3 μεγάλες τράπεζες της Ισλανδίας  Glitnir, Landsbanki και Kaupthing είχαν δανεισμό 6πλάσιο από το ΑΕΠ της χώρας (85 δις) δλδ 600% του ΑΕΠ !! Στην Ελλάδα στο ξεκίνημα της κρίσης ο τραπεζικός δανεισμός ήταν μόλις στο 23% άρα είναι εμφανές οτι μιλάμε για δύο τελείως διαφορετικές περιπτώσεις.   Στο ξεκίνημα της παγκόσμιας χρηματοπιστικής κρίσης αφού κατέρρευσαν διάφορες επενδυτικές τράπεζες, άρχισε να διαδίδεται η δυσκολία αναχρηματόδοτησης δανεισμού των Ισλανδικών Τραπεζών και οι καταθέτες άρχισαν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους κυρίως στα υποκαταστήματα εκτός Ισλανδίας. Η κυβέρνηση της Ισλανδίας βλέποντας την επικείμενη κατάρρευση των 3 τραπεζών τις εθνικοποιήσε. Το χρεός όμως ήταν τεράστιο και κινδύνευσε να καταρρεύσει η Ισλανδική οικονομία. Στη συνέχεια η κυβέρνηση ψήφισε νομοθετική διάταξη  η οποία έλεγε οτι εγγυάται τις καταθέσεις ΜΟΝΟ των Ισλανδών πολιτών και όχι των ξένων και δεν αναγνωρίζει τις δραστηριότητες εκτός Ισλανδίας (δεν έχω, δεν ξέρω, δεν χρωστάω κλπ κλπ). Οι περίφημοι "τοκογλύφοι" ήταν ιδιώτες από Μεγάλη Βρετανία και Ολλανδία κυρίως (περίπου 500.000 άτομα) όπου οι 3 τράπεζες είχαν υποκαταστήματα. Σκεφθείτε πχ την HSBC να καταρρέει στην Ελλάδα και η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ να πει δεν αναγνωρίζω χρέη που υπάρχουν στους καταθέτες της Ελλάδας, τι θα πούμε μπράβο Χονγκκονγκλέζοι είστε επαναστάτες ??  Αυτά δεν μπορούμε να τα καταλάβουμε όταν υπάρχει η ασφάλεια του σκληρού νομίσματος όπως είναι το ευρώ και της ΕΚΤ.   Για να αποζημιωθούν οι Ισλανδοί καταθέτες δημιουργήθηκαν νέες τράπεζες κρατικές όπου μεταφέρθηκαν οι καταθέσεις τους και χρησιμοποιήθηκαν όλα τα αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της Ισλανδίας οπότε το νόμισμα υποτιμήθηκε (μέσα σε λίγες εβδομάδες έχασε το 50% της αξίας του). Τα επιτόκια δανεισμού από 7% εκτοξεύτηκαν στο 18% και η Ισλανδική κυβέρνηση κατέφυγε στη διεθνή βοήθεια με πρώτο φυσικά το ΔΝΤ και μετά τις Σκανδιναβικές χώρες.   Από το ΔΝΤ πήρε περίπου 1,8 δις ευρώ και από τις Σκανδιναβικές χώρες 2 δις  παρά την προσπάθεια  της Ολλανδίας να μπλοκάρει το δανεισμό. Επίσης δανείστηκε και κάτι ψιλά από Ρωσία, Πολωνία και νησιά Φαρόε. Για αυτούς που ονειρεύονται δωρεάν δάνεια από το «ξανθό γένος»  Geir Haarde ο τότε πρωθυπουργός της Ισλανδίας (2008) δήλωσε: "We have not received the kind of support that we were requesting from our friends. So in a situation like that one has to look for new friends." Τελικά επήλθε συμφωνία αλλά για πολύ μικρότερο ποσό (200 εκ $)   Οι τιμές των καταναλωτικών προϊοντων αυξήθηκαν κατά 28% την τελευταία 3ετία λόγω της υποτίμησης της κορώνας και επιβλήθηκαν πολλοί περιορισμοί στις διακινήσεις κεφαλαίων. Η αξία των ημερομισθίων έχει πέσει στο μισό λόγω της υποτίμησης της κορώνας. Η ονομαστική αξία του ημερομισθίου είναι ίδια αλλά η αγοραστική δύναμη μειώθηκε στο μισό σε σχέση με το ευρώ ως αποτέλεσμα ακρίβυναν τα εισαγόμενα προιόντα   ΠΑΤΑΤΑ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Νο 1: «Στα δημοψηφίσματα ο λαός της Ισλανδίας έδιωξε τους διεθνείς τοκογλύφους και το ΔΝΤ» ΑΠΑΝΤΗΣΗ: καμμία σχέση !! οι Ισλανδοί ψήφισαν να μην αποζημιώσουν τους ξένους καταθέτες το ΔΝΤ έμεινε και συνεργάστηκε μια χαρά με την Κυβέρνηση διαρκούσε το πρόγραμμα στήριξης Δήλωση του Υπουργού Οικονομίας της Ισλανδίας 24/11/2011 : "For his part, Finance Minister Steingrímur Sigfússon praised the IMF for its flexibility and willingness to engage. “There are lessons to be learnt from our cooperation with the IMF. Not from the program as such because that’s easy to put on paper, but from how this cooperation evolved, and how it should be: Based on mutual trust and cooperation, and leaving as much space as possible to elected politicians to take the decisions and do the hard work to select their own rules. As long as they deliver, it’s up to them." Οι επαναστάτες του γλυκού νερού που ως νέοι Κολοκοτρώνηδες ονειρεύονται την ημέρα που θα πάρουν τα όπλα και θα υψώσουν το λάβαρο της Ελευθερίας με τη φάτσα του Τσε ας διαβάσουν τι ήταν το Stand by Agreement του ΔΝΤ και τι ωραία που συνεργάστηκε με την Ισλανδική κυβέρνηση.  Μνημόνιο εφάρμοσε η Ισλανδία και το εφάρμοσε κατά γράμμα. Στην πραγματικότητα στα δημοψηφίσματα οι Ισλανδοί απέρριψαν την συμφωνία του πρωθυπουργού της για αποζημιώση των ξένων καταθετών. Η Μεγάλη Βρετανία προκειμένου να ασκήσει διπλωματική πίεση τοποθέτησε την Ισλανδική Κεντρική Τράπεζα στην ίδια λίστα με την Αλ-Κάϊντα.  Τελικά η Μ. Βρετανία και η Ολλανδία συμμετείχαν στο πρόγραμμα διάσωσης της Ισλανδίας με αντάλλαγμα συμφωνίες για να αποπληρωθούν έστω μερικώς τα χρέη προς τους πολίτες τους. ΠΑΤΑΤΑ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Νο 2 : «Για όλα φταίνε οι κακές αγορές και η Ισλανδία σώθηκε γιατί έφυγε από τις αγορές» ΑΠΑΝΤΗΣΗ: η Ισλανδία όπως και η Ελλάδα κατέφυγαν στην διεθνή βοήθεια διότι  δεν τους δάνειζαν οι αγορές, η επιτυχία της Ισλανδίας ήταν οτι κατάφερε να επιστρέψει πολύ γρήγορα στις αγορές Τον Ιούνιο του 2011 πουλώντας ομόλογα 1 δις. Αυτή είναι η σωτηρία από τους «διεθνείς τοκογλύφους» ? Δηλαδή όλη η επανάσταση έγινε για να γυρίσει η χώρα στις χρηματαγορές και στους τραπεζίτες ????? Αυτή της στιγμή τα 10ετή ομόλογα της Ισλανδίας δημοπρατούνται με επιτόκιο 5-6%.   ΠΑΤΑΤΑ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Νο 3: «Η Ισλανδία έχει ανεργία μόνο 6,9% γιατί έδιωξε το ΔΝΤ τους τραπεζίτες, τους διεθνείς τοκογλύφους κλπ κλπ »   ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Προ κρίσης η Ισλανδία είχε ανεργία 1,5% κορυφώθηκε το 2010 στο 8,3% (πενταπλασιάστηκε δηλαδή) και τώρα είναι 6,9% με πτωτικές τάσεις, η Ελλάδα είχε 7% προς κρίσης και σήμερα επίσημα 22%. Μισό λεπτό ... οι Ισλανδοί δεν είναι αυτοί που συνεργάστηκαν άψογα με το ΔΝΤ ? μήπως είναι γερμανοτσολιάδες τελικά ? Για να έχουμε εικόνα τι σημαίνει αριθμητικά αυτο το ποσοστό ανεργίας διευκρινίζω ότι το 1,5% αφορούσε 1,600 άτομα και 8,3% αφορά 8,100 άτομα. Αν δηλαδή απασχοληθούν 8,000 άτομα μειώνεται η ανεργία στο 0%. Αν ήταν ο Τσίπρας-Σαμαράς πρωθυπουργός θα έλυνε το πρόβλημα της ανεργίας σε μια ημέρα, τι είναι 8,000 διορισμοί ?? Καλά βλάκες είναι αυτοί οι Ισλανδοί |??   ΠΑΤΑΤΑ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ Νο 4: «Η Ισλανδία έχει ανάπτυξη  3,1% ενώ η Ελλάδα έχει ύφεση - 7%»   ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το 2008 η Ισλανδία είχε ανάπτυξη 0,8%, το 2009 είχε μείωση -6,9% όπως η Ελλάδα σήμερα και 2011 επίσης ύφεση  -3,5%. Το γεγονός ότι υπήρξαν μεταρρυθμίσεις πραγματικές μήπως βοήθησε τελικά στην επανεκκίνηση της οικονομίας ? Επίλογος 1) Χρεοκόπησαν οι Τράπεζες και όχι το κράτος όπως συνέβη στην Ελλάδα. Επιπλέον η Ελληνική κυβέρνηση χρεοκόπησε τις τράπεζες οι οποίες είχαν «επενδύσει» στα ελληνικά ομόλογα (παρεοκρατικός καπιταλισμός νομίζω οτι αυτό λέγεται)   2) Η Ισλανδία έχει εμπορικό πλεόνασμα άρα ΑΝ αποφάσιζε να χρεοκοπήσει θα χρεοκοπούσε πολύ πιο ανώδυνα από την Ελλάδα (5,3 δις ευρώ εξαγωγές έναντι 4,5 δις εισαγωγές).   Η Ελλάδα έχει τεράστιο εμπορικό έλλειμα (22 δις εξαγωγές προς 43 δις εισαγωγές το 2011) άρα χρεοκοπώντας θα αντιμετωπίσει άμεσα τεράστιο πρόβλημα εύρεσης συναλλάγματος για να συνεχίσει τις εισαγωγές της (πετρέλαιο, φάρμακα, τρόφιμα κλπ κλπ ). Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν το 10% του ΑΕΠ της Ελλάδας αντίστοιχα οι Ισλανδικές εξαγωγές είναι το 35% του ΑΕΠ της Ισλανδίας 3) Εξαιρετικα σημαντική επίσης είναι η αυτάρκεια της Ισλανδίας στον ενεργειακό τομέα. Το 80% των αναγκών καλύπτεται από υδροηλεκτρικές και  γεωθερμικές πηγές ενέργειας. 4) Η ισλανδική οικονομία είναι 20 φορές μικρότερη από την ελληνική, το εργατικό δυναμικό είναι 183,000 σε πληθυσμό 320,000 ενώ στην Ελλάδα (προ κρίσης 4,8 εκ στα 11)   5) Η Ισλανδία ξεκίνησε τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ το 2009 και τη συνεχίζει ... μα καλά χαζοί είναι και θέλουν να υποταχτούν στο 4ο Ραϊχ ? Ο Βασικός λόγος αντίθεσης αρκετών πολιτών για την ένταξη στην ΕΕ είναι οι περιοριστικές πολιτικές αλιείας που εφαρμόζει η ΕΕ. Υπάρχει ο φόβος οτι με την ένταξη στην ΕΕ θα περιορισθεί σημαντικά ο βασικότερος πλουτοπαραγωγικός τομέας της χώρας.     6) Υπήρξε πραγματική αδιάκοπη - αγαστή - άψογη κλπ κλπ συνεργασία με το ΔΝΤ. Μετά το 2008 ακολούθησαν  2 χρόνια λιτότητας, μεταρρυθμίσεων και επανεκκίνησης της οικονομίας. Οι λοιπές θεωρίες περί επανάστατης κατά των «τοκογλύφων» είναι άλλα λόγια να αγαπιόμαστε και παραμύθια για μεγάλα παιδιά που πιστεύουν σε μαγικές λύσεις, καταλήψεις των χειμερινών ανακτόρων ή σε μαρμαρωμένους βασιλιάδες.      7) Υπάρχει σε εξέλιξη δικαστική έρευνα για την απόδοση ευθυνών για την κατάρρευση των Ισλανδικών Τραπεζών. Το ερώτημα είναι πως δανείστηκαν όλα αυτά τα πόσα, πως διόγκωσαν τα χρέη τους, που ήταν η κρατική εποπτεία, ποιοι πολιτικοί δανείστηκαν με χαριστικούς όρους από τις τράπεζες για να κάνουν τα στραβά μάτια κλπ   It takes two to tango   8) Η ύπαρξη εθνικού νομίσματος βοήθησε στην εσωτερική υποτίμηση (ναι αυτός ήταν ο στόχος) μειώθηκε το εργασιακό κόστος, οι εξαγωγές έγιναν πιο φθηνές και άρα ανταγωνιστικές και οι εισαγωγές πιο δύσκολες .  Οπως δήλωσε ο Tryggvi Thor Herbertsson, a member of parliament for the conservative opposition party "We are seeing in Greece and in Southern Europe how painful it is to adjust through the labor market, To adjust through the currency," he said, "is so much less painful."   9) Ενας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας είναι το επιχειρηματικό περιβάλλον. Σε σχέση με την Ελλάδα η Ισλανδία έχει χαμηλότερη φορολόγηση, πολύ μεγαλύτερη εργασιακή ευελιξία. Είναι η 9η καλύτερη χώρα στην κατάταξη Doing Business όταν η Ελλάδα είναι 100η, στην δείκτη οικονομικής ελευθερίας είναι 27η η Ελλάδα αντίστοιχα 119η  (!!) στο δείκτη ανταγωνιστικότητας η Ισλανδία είναι 30η ενώ η Ελλάδα 90η . Οι μεταρρυθμίσεις που προσπαθεί να κάνει η Ελλάδα είναι ήδη υπαρκτές στη Ισλανδία και με μια τόσο ανταγωνιστική οικονομία είναι απόλυτα λογικό η Ισλανδία να βρίσκεται σε αναπτυξιακό δρόμο.  Με την αύξηση του ΑΕΠ θα αυξηθεί ο παραγόμενος πλούτος η χώρα θα εξυπηρετεί το χρέος της και θα υπάρξει άνοδος στους μισθούς σε μια πολύ πιο υγιή αναπτυξιακή βάση.     * Ο Μάκης Σπυράτος