Το νέο όπλο της Παγκόσμιας Τράπεζας κατά της δωροδοκίας: η ντροπή

                                              Της Elizabeth Dwoskin Η Παγκόσμια Τράπεζα κάθε χρόνο χορηγεί δάνεια ύψους περίπου 72 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μερικές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Πολλά από αυτά καταλήγουν να υπεξαιρούνται από διεφθαρμένους αξιωματούχους των κυβερνήσεων, άπληστους εργολάβους και δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος. Η τράπεζα εκτιμά ότι το 20% έως 40% του συνόλου της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας -20 έως 40 δισ. δολάρια- σπαταλιέται με αυτό τον τρόπο κάθε χρόνο.   Τώρα προσπαθεί να κάνει κάτι γι ΄αυτό. Για πρώτη φορά, η Παγκόσμια Τράπεζα δημοσιεύει τις εργασίες του εσωτερικού της σώματος που αποφασίζει για το αν θα σταματήσει η επιχειρηματική δραστηριότητα με εταιρείες που πιστεύει ότι συμμετέχουν στη διαφθορά. Από το 1999, το Συμβούλιο Κυρώσεων της τράπεζας έχει επιβάλει ποινές και μερικές φορές διακόψει εντελώς τη συνεργασία μαζί τους, σε περισσότερες από 530 επιχειρήσεις και ιδιώτες. Μέχρι τώρα, η τράπεζα δεν αποκάλυπτε τους λόγους για τους οποίους αυτές πετάγονταν έξω.   «Ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας υιοθετεί μία σκληρή στάση κατά της διαφθοράς και πιστεύουμε ότι η μεγαλύτερη διαφάνεια θα πρέπει να αποτελεί μέρος αυτής τηςπροσπάθειας», ανέφερε στη δήλωσή του όπου ανήγγειλε τη σχετική απόφαση ο Διευθύνων Σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας Sri Mulyani Indrawati. «Δημοσιεύοντας τις αποφάσεις του Συμβουλίου Κυρώσεων, κάνουμε όλα τα μέρη που εμπλέκονται στην επεξεργασίατων κυρώσεων πιο υπεύθυνα. Αυτή η κίνηση θα πρέπει να ισχυροποιήσει τον αποτρεπτικό ρόλο των αποκλεισμών συνεργασίας και να ενισχύσει την εκπαιδευτική αξία των ευρημάτων του Συμβουλίου Κυρώσεων».   Κοιτώντας τις επτά αποφάσεις που δημοσιεύθηκαν αυτό το μήνα,θα βρείτε το είδος της απάτης που θα περίμενε κανείς να συναντήσει σε ένα σκάνδαλο διεθνούς βοήθειας: Εργολάβοι που επρόκειτο να λάβουν 50 εκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη των υποδομών στο Νότιο Σουδάν το 2005 πιάστηκαν πάνω στην υποτιθέμενη προσπάθεια να κλέψουν τα χρήματα από την Παγκόσμια Τράπεζα. Μια εταιρεία που κέρδισε μία σύμβαση 4,9 εκατ. δολαρίων για την πώληση φαρμακευτικών προϊόντων σε μια εκστρατεία κατά της φυματίωσης, η τράπεζα ισχυρίστηκε, ότι διαπιστώθηκε πως είχε πλαστογραφήσει τις εκθέσεις αξιολόγησης χάρις στις οποίες κέρδισε το έργο.   Η απόφαση της τράπεζας να δημοσιεύει πληροφορίες σχετικά με τις εταιρείες είναι μια καλή κίνηση, λέει ο Arvind Ganesan, διευθυντής του τμήματος επιχειρηματικότητας καιανθρωπίνων δικαιωμάτων της Human Rights Watch, αλλά παραβλέπει ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της διαφθοράς: τα χρήματα που κλέβουν κυβερνήσεις οι οποίες λαμβάνουν τεράστια δάνεια από την Παγκόσμια Τράπεζα. Η τράπεζα, λέει ο Ganesan, δεν είναι αρκετά επιθετική όταν πρέπει να διασφαλίσει ότι διεφθαρμένες κυβερνήσεις και στρατιωτικά καθεστώτα δεν κάνουν κακή χρήση των πόρων. Ο Ganesan λέει ότι το 2010, ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ανγκόλα του είπε πως η τράπεζα δεν είχε διαπιστώσει ενδείξεις διαφθοράς στη χώρα, παρά το γεγονός ότι η Ανγκόλα κατέχει μια μόνιμη θέση ανάμεσα στις τελευταίες 25 χώρες από τις συνολικά 180 του Δεικτη Αντίληψης για τη Διαφθορά που καταρτίζει η Διεθνής Διαφάνεια, ενώ σήμερα είναι υπόλογη απέναντι στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τα 32 δισ. δολάρια που εξαφανίστηκαν από τα ταμεία της κυβέρνησης. Δύο μέρες πριν, το Reuters μετέδιδε πως αξιωματούχοι στο Νότιο Σουδάν το έσκασαν με περίπου 4 δισ. δολάρια δημόσιου χρήματος. Η χωρά μετρά λιγότερο από ένα χρόνο αυτονομίας. Ο πρόεδρός της, Salva Kiir εκλιπαρεί τα στελέχη της κυβέρνησής του να ομολογήσουν και να τα επιστρέψουν. Από όταν το Νότιο Σουδάν αποσχίστηκε από το Σουδάν πέρυσι, το καθεστώς του Kiir έχει λάβει περί το μισό δισ. δολάρια από το Multi-Donor Trust Fund της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι βασικοί υποστηρικτές του οποίου είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία και οι ΗΠΑ. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα χρειαστεί να κάνει κάτι περισσότερο από ένα δημόσιο «ντροπή σας» για να πάρει πίσω αυτά τα χρήματα.  Η Elizabeth Dwoskin είναι συντάκτρια του Bloomberg Businessweek στην Ουάσινγκτον.