Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ

Προβλέπουμε ότι το 2012 θα είναι ο καλύτερος χρόνος για επενδύσεις στην πραγματική οικονομία (όχι στο χρηματοπιστωτικό τομέα) – ειδικά στην Ελλάδα, το πρώτο εξάμηνο του ερχόμενου έτους, με κέντρο βάρους τη γεωργία και τις μικρομεσαίες, δημιουργικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα στηρίζονται σε ένα παραγωγικό εργατικό δυναμικό.

******************************

Είναι εμφανές το ότι, για να εξυπηρετηθούν τα βουνά των χρεών, θα πρέπει να συμβάλλουν τα υπερβολικά περιουσιακά στοιχεία - τα οποία, παράλληλα με τη υπερχρέωση του δημοσίου, έχουν συγκεντρωθεί στα χέρια μίας μικρής μειοψηφίας. Σύμφωνα με μελέτη της Merrill Lynch, περί τα 3 εκ. Ευρωπαίοι, έκαστος των οποίων έχει περιουσία σε μετρητά χρήματα άνω του 1 εκ. € (δεν υπολογίζονται τα ακίνητα), διαθέτουν συνολικά 10 τρις $ - επομένως, το διπλάσιο ποσόν των δημοσίων χρεών των πέντε χωρών, οι οποίες μαστίζονται από την κρίση: της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας μαζί.

Στη Γερμανία, μόνο το 10% του πληθυσμού έχει συνολική περιουσία, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων, περί τα 4 τρις € - ενώ το ανώτερο 10% κερδίζει 8 φορές περισσότερα από το κατώτατο 10% των εργαζομένων. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί, στον οποίο καταγράφονται τα περιουσιακά στοιχεία (financial assets) του πλανήτη, είναι αποκαλυπτικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ο πλούτος των Εθνών – σε τρισεκατομμύρια $ το 2010

Κατηγορία	Η.Π.Α.	Δ. Ευρώπη	Ιαπωνία	Κίνα	Λοιπός Κ.	Σύνολο
Νοικοκυριά	27,0	23,0	11,6	6,5	17,7	85,2
Συνταξ. Ταμεία	15,0	5,3	3,3	0,5	4,2	28,3
Ασφάλειες	6,6	9,6	3,5	0,6	2,7	23,0
Ιδρύματα	1,1	0,2	0,0	0,0	0,2	1,5
Τράπεζες	4,0	11,9	6,7	3,9	4,2	30,7
Επιχειρήσεις	2,0	1,7	1,2	3,8	2,3	11,0
Κεντρικές τράπ.	2,3	1,7	1,0	2,5	4,5	12,0
Κεφάλαια*	0,1	0,6	0,0	0,7	2,9	4,3
Άλλα	0,0	0,0	0,0	1,1	1,3	2,4
Σύνολο	58,1	54,0	27,3	19,8	38,9	198,1

* Sovereign wealth funds

Πηγή: McKinsey Global Institute

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Από τον Πίνακα Ι συμπεραίνουμε πόσο πλούσιος είναι ο δυτικός κόσμος (Η.Π.Α., Δυτική Ευρώπη και Ιαπωνία), σε σύγκριση με όλο τον υπόλοιπο πλανήτη – επομένως, τις δυνατότητες του να διαχειριστεί με επιτυχία την κρίση χρέους, παρά τα συνεχή καταστροφολογικά σενάρια, με τα οποία «βομβαρδιζόμαστε» τα τελευταία χρόνια, μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Εκτός αυτού, οι επενδυτές της δύσης ελέγχουν το 79% των παγκοσμίων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία πλησιάζουν τα 200 τρις $.

Περαιτέρω, από τον Πίνακα Ι βρίσκουμε απάντηση στα «παιδαριώδη» ερωτήματα μας, σχετικά με το εάν υπάρχουν ή όχι τα χρήματα, τα οποία οφείλουν κράτη και ιδιώτες. Προφανώς και υπάρχουν, ενώ είναι κατά πολύ περισσότερα από τα χρέη όλων των κρατών μαζί – αφού η αγορά ομολόγων υπολογίζεται στα 24 τρις $ (πηγή: Spiegel), ενώ ο συνολικός πλούτος μόνο των νοικοκυριών είναι 85 τρις $.

Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, όσο αφορά τα νοικοκυριά, στις Η.Π.Α. τοποθετούν το 42% των χρημάτων τους σε μετοχές, ενώ στη δυτική Ευρώπη το 29% - στη Μ. Βρετανία το 29% (από 45% το 2000), στη Γαλλία το 25% και στη Γερμανία το 19%. Στην Ιαπωνία μόλις το 10% είναι τοποθετημένο σε μετοχές - από το 30% πριν από τη χρηματιστηριακή κρίση (1989-90) Ο Πίνακας ΙΙ που ακολουθεί αναφέρεται στην κατανομή του παγκόσμιου πλούτου ανά κατηγορία:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Κατανομή του παγκόσμιου πλούτου ανά κατηγορία

Κατηγορία	Σε ποσοστά επί συνόλου	Σε τρις $
Νοικοκυριά	43%	85,0
Τράπεζες	15%	30,7
Συνταξιοδοτικά ταμεία	14%	28,3
Ασφαλιστικές εταιρείες	12%	23,0
Κεντρικές τράπεζες	6%	12,0
Επιχειρήσεις	6%	11,0
Λοιπά	4%	8,1
Σύνολο	100%	198,1

Πηγή: McKinsey Global Institute

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙ, τα νοικοκυριά, οι τράπεζες, τα συνταξιοδοτικά ταμεία και οι ασφάλειες συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ τα δημόσια χρέη όλων των κρατών – επίσης το παγκόσμιο ΑΕΠ, το οποίο υπολογίζεται σήμερα στα 70 τρις $ (εκ των οποίων τα 55 τρις $ είναι οι αμοιβές των εργαζομένων παγκοσμίως, οι οποίοι υπολογίζονται στα 3,1 δις ανθρώπους). Επομένως, το πρόβλημα ευρίσκεται στη μη ισορροπημένη κατανομή των εισοδημάτων και όχι στην έλλειψη χρημάτων, σε σχέση με τα χρέη – δημόσια και ιδιωτικά.

Η ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

Αυτό που απαιτείται λοιπόν είναι μία δίκαιη αναδιανομή των εισοδημάτων – όπου η εξυγίανση των προϋπολογισμών δεν θα προέρχεται από την αύξηση των εσόδων των κρατών εις βάρος εκείνων, η μείωση των μισθών των οποίων οδηγεί σε περιορισμό της Ζήτησης. Δηλαδή, η αύξηση των εσόδων των κρατών, η οποία απαιτείται για τη μείωση των χρεών τους, οφείλει να προέλθει από αυτούς, οι οποίοι δεν τα καταναλώνουν για την κάλυψη των αναγκών τους – αλλά τα αποταμιεύουν και τα επενδύουν, κερδίζοντας συνεχώς περισσότερα. Μόνο έτσι θα αυξηθεί η Ζήτηση, θα υπάρξει ανάπτυξη, θα ακολουθήσουν επενδύσεις και θα ενταθεί η απασχόληση.

Η άποψη μας αυτή δεν έχει καμία απολύτως σχέση με σοσιαλιστικές ή με ανάλογες άλλες πολιτικές. Αντίθετα, έχει άμεση σχέση με τις απαραίτητες πλέον προϋποθέσεις διατήρησης του καπιταλιστικού συστήματος, το οποίο σήμερα κινδυνεύει πολύ σοβαρά να καταρρεύσει, από τη δυναμική και τα χαρακτηριστικά των υπερσυσσωρεμένων χρημάτων - τα οποία αποκτήθηκαν σταδιακά, από την καπιταλιστική διαδικασία παραγωγής πλούτου.

Τα χρήματα αυτά, οι υπερβολικές αποταμιεύσεις δηλαδή στις τράπεζες, στα συνταξιοδοτικά ταμεία, στις ασφάλειες κλπ., έχουν αυτονομηθεί – έχουν συγκεντρωθεί λοιπόν και διαχειρίζονται από τις «αγορές» (παραγώγων, μετοχών, συναλλάγματος, ομολόγων κλπ.), με έναν τρόπο ο οποίος απειλεί να καταστρέψει ολόκληρο τον πλανήτη. Επομένως, είναι επείγον και απολύτως απαραίτητο να αναδιανεμηθούν - αφού μόνο έτσι θα «απασφαλισθεί» η ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του συστήματος.

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί με τη βοήθεια της υποχρεωτικής αγοράς ομολόγωνμηδενικού επιτοκίου, από αυτούς που διαθέτουν πολλά χρήματα ή με την επιβολή μίας έκτακτης, ετήσιας εισφοράς 2%, σε αυτούς που διαθέτουν περιουσία μεγαλύτερη των 500 χιλ. € - όπως είχε κάνει η Γερμανία, μετά το 2^ο παγκόσμιο πόλεμο, για να αποπληρώσει το υπόλοιπο χρέος της (της είχε επιτραπεί η διαγραφή του 50%, με χαμηλά επιτόκια και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των υπολοίπων).

Μία άλλη λύση θα ήταν αυτή που πρότεινε η Boston Consulting, η οποία υπολόγισε ότι, το συσσωρεμένο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος σε όλη την ΕΕ θα μπορούσε να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα, εάν επιβαλλόταν μία έκτακτη εισφορά ύψους 30%, επί των περιουσιακών στοιχείων των Ευρωπαίων, τα οποία υπερβαίνουν τις 500 χιλ. € ανά άτομο - όπου η φορολογία αυτή (30%) αντιπροσωπεύει ουσιαστικά την «πλασματική υπεραξία» των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έτσι θα επανερχόταν στη φυσιολογική τους αξιολόγηση.

Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα, όπως έχουμε αναλύσει στο άρθρο μας «Ο μηδενισμός του χρέους», ήδη από τα μέσα του 2010 – πόσο μάλλον όταν η ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, με κριτήριο την πρόσφατη ειδική εισφορά, υπολογίζεται στο 1 τρις € (η ειδική εισφορά, την οποία πληρώσαμε το 2011, ισούται με το 1/500 περίπου της αξίας των ακινήτων, ενώ τα προσδοκόμενα έσοδα για το δημόσιο είναι της τάξης των 2 δις €).

Το 30% θα ήταν περί τα 300 δις € (2% ετήσια για 15 χρόνια) ενώ, εάν συνοδευόταν από αντίστοιχη ειδική εισφορά επί των καταθέσεων (περί τα 180 δις € εντός Ελλάδας), θα μηδενιζόταν το δημόσιο χρέος μας – μία επώδυνη λύση, η οποία όμως εξασφαλίζει την εθνική μας κυριαρχία, αφού δεν εξαρτάται από τη βοήθεια άλλων, αλλά μόνο από εμάς. Η λύση αυτή βέβαια, η οποία ουσιαστικά δεν θα κόστιζε τίποτα, επειδή τα έσοδα και η αξία του υπολοίπου 70% θα πολλαπλασιαζόταν (για παράδειγμα, εάν σήμερα εισπράττεται ενοίκιο από ένα ακίνητο της τάξης των 300 €, σε συνθήκες ανάπτυξης θα αυξανόταν), θα είχε τότε μόνο νόημα, εάν η ειδική εισφορά και η φορολόγηση οδηγούταν στην εξυγίανση του κράτους, στην αύξηση της απασχόλησης και στη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης.

Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, απέναντι στο δημόσιο χρέος της ευρίσκεται μία πολύ μεγάλη δημόσια περιουσία (μηδενική σε αρκετές άλλες χώρες), καθώς επίσης ένας τεράστιος υπόγειος πλούτος – οπότε είναι εντελώς αδικαιολόγητη η συλλογική απαισιοδοξία, απλά και μόνο επειδή δεν έχουμε μία κυβέρνηση, ικανή να διαχειριστεί σωστά τον εθνικό μας πλούτο, έτσι ώστε να παράγει αποτελεσματικά, υπερκαλύπτοντας με τα καθαρά έσοδα του τα χρέη μας. Επίσης αδικαιολόγητη ήταν η εισβολή του ΔΝΤ στη χώρα μας, καθώς επίσης η συνέχιση της παραμονής του, αφού ήταν ανέκαθεν γνωστές οι εγκληματικές μεθοδεύσεις και οι στόχοι του – η λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας.

Κλείνοντας, ανεξάρτητα από ποια «εργαλεία» θα επιλέξει κανείς για την επίλυση της κρίσης χρέους, αποφασιστικής σημασίας είναι να αναγνωρίσει επιτέλους τόσο η Ελλάδα, όσο και η Ευρωζώνη ότι, η κρίση είναι στενά συνδεδεμένη με τη μη ισορροπημένη κατανομή εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων – γεγονός που σημαίνει πως είναι αδύνατον να αντιμετωπισθεί με μία μονοσήμαντη πολιτική λιτότητας.

Εάν δεν επιτευχθεί λοιπόν η σταθεροποίηση των αγορών κεφαλαίου με τη βοήθεια της ΕΚΤ και εάν στη συνέχεια δεν δρομολογηθεί η αναδιανομή των εισοδημάτων/περιουσιακών στοιχείων, με τελικό στόχο τη μείωση (εάν όχι το μηδενισμό) των δημοσίων χρεών, τότε θα αποτύχει τόσο το Ευρώ, όσο και η Ευρωζώνη – επίσης η Ελλάδα, είτε επαναφέρει τη δραχμή, είτε όχι.