Να απαγορευθούν τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων!

Η κυβέρνηση της Ινδίας μελετά να αναστείλει τη λειτουργία της εγχώριας αγοράς χρηματιστηριακών παραγώγων τροφίμων. Πρόκειται για μια ρηξικέλευθη ιδέα η οποία δεν αποσκοπεί, βεβαίως, στη λύση του προβλήματος με την ακρίβεια των τροφίμων στη δεύτερη, μετά την Κίνα, πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη, όμως φανερώνει την κλιμακούμενη αγωνία των ασιατικών κρατών για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στις τοπικές κοινωνίες η ανεξέλεγκτη δράση των hegde funds και εν γένει των τεχνικών του χρηματιστηριακού τζόγου. Την πρόταση να ανασταλεί η διαδικασία αγοραπωλησιών προθεσμιακών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) τροφίμων στην αγορά εμπορευμάτων της Βομβάης έκανε ο υπουργός Οικονομικών της Ινδίας Παλανιαπάν Χινταμπαράμ.

Μιλώντας στο περιθώριο της ετήσιας διάσκεψης της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης, που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη, ο ινδός υπουργός καταλόγισε στη βιομηχανία βιοκαυσίμων τις κύριες ευθύνες για την κρίση των τροφίμων που αντιμετωπίζει η χώρα του και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη- πρόκειται για μια κρίση που γίνεται αισθητή και στις ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, όμως για τις αναπτυσσόμενες χώρες το ζήτημα είναι ζωής και θανάτου. «Σε ήπιο τόνο θα έλεγα ότι η μετατροπή τροφίμων σε βιοκαύσιμααποτελεί τρέλα,σε οξύ τόνο θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» είπε χαρακτηριστικά ο Χινταμπαράμ.

Oπως σημειώνει η εφημερίδα «Financial Τimes», οι δηλώσεις Χινταμπαράμ έγιναν μόλις μία ημέρα μετά την επίμαχη δήλωση του αμερικανού προέδρου Μπους ότι «η Ινδία είναι εν μέρει υπεύθυνη για την αύξηση των τιμών των τροφίμων». Πρόκειται, δηλαδή, για μια... πληρωμένη απάντηση που έδωσε ο υπουργός της Ινδίας στον πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Χινταμπαράμ δεν κατελήφθη από τυφλό αντιαμερικανικό μένος. Επισήμανε ότι οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη καταναλώτρια αιθανόλης, η οποία παράγεται από καλαμπόκι, πρόσθεσε όμως ότι αρκετές ασιατικές χώρες, με πρώτες τη Μαλαισία και την Ινδονησία, παράγουν βιοκαύσιμα από φοινικέλαιο. Οπως σημειώνουν οι «Financial Τimes», η Ινδία έχει ήδη αναστείλει τη διαπραγμάτευση των futures ορισμένων γεωργικών προϊόντων, ενώ συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών εκείνων που έχουν θέσει περιορισμούς στις εξαγωγές τροφίμων. Ωστόσο, η νέα προσέγγιση του Νέου Δελχί στο πρόβλημα επάρκειας των τροφίμων, που έχει εκτινάξει τις τιμές σε επίπεδα... απρόσιτα για σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού του πλανήτη, είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με εκείνη της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης και όλων ανεξαιρέτως των διεθνών θεσμών (με πρώτους το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα)

που πασχίζουν να αποτρέψουν την επιστροφή των κυβερνήσεων στον εμπορικό προστατευτισμό και τη λήψη μέτρων περιοριστικών σε ό,τι αφορά την απρόσκοπτη λειτουργία των αγορών.

Ε ίναι χαρακτηριστική η σχεδόν αυτόματη αντίδραση του (επίσης Ινδού!) γενικού διευθυντή της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης Ραζάτ Ναγκ: «Οι προτεινόμενοι από τον υπουργό της Ινδίας περιορισμοίστέλνουν εσφαλμένα μηνύματα στα άλλα κράτη και δεν είναι διόλουπαραγωγικοί». Ως «πολιτικάντικοεπινόημα για εσωτερική κατανάλωση» χαρακτήρισε τις προτάσεις Χινταμπαράμ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ασιατικής Τράπεζας ΑνάπτυξηςΙφζάλ Αλί, ενώ στη συζήτηση παρενέβη και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ΖανΚλοντ Τρισέ, λέγοντας ότι η υποστήριξη της φημολογίας περί κατάργησης των προθεσμιακών αγορών εμπορευμάτων «δεν είναι υπεύθυνη στάσηούτε ο ενδεδειγμένοςτρόπος για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια στα τρόφιμα».

Η κρίση των τροφίμων φέρνει στο νου πολλών ασιατών πολιτικών την κρίση του 1997, η οποία είχε βυθίσει στην ύφεση τις λεγόμενες «ασιατικές τίγρεις». Και τότε είχαν ακουστεί φωνές που ζητούσαν την αναστολή του χρηματιστηριακού τζόγου στις αγορές συναλλάγματος και πετρελαίου. Η κρίση τότε είχε ξεσπάσει όταν κατέρρευσε το ταϊλανδέζικο μπατ. Τώρα που η κρίση των τροφίμων συμπίπτει και με μία ακόμη πετρελαϊκή κρίση, ασιάτες πολιτικοί ηγέτες απευθύνουν εκκλήσεις για τον περιορισμό του τζόγου και στις αγορές πετρελαίου. Ο νέος υπουργός Οικονομικών του Πακιστάν Ισάκ Νταρ είναι ένας εξ αυτών. «Οι μεγάλοικερδοσκόποι ανέβασαν τις τιμές του πετρελαίου σε ένα επίπεδοαπαράδεκτο,λες και θέλουν νακαταστρέψουν τις αναπτυσσόμενες χώρες» είπε χαρακτηριστικά.