Σταματήστε τα κανακεύετε τους πάμπλουτους / του Ουόρεν Μπάφετ

Σταματήστε τα κανακεύετε τους πάμπλουτους / του Ουόρεν Μπάφετ Αύγουστος 23 2011

©New York Times Οι ηγέτες μας ζήτησαν «κοινές θυσίες». Όμως εμένα με ξέχασαν. Ρώτησα τους πάμπλουτους φίλους μου τι προμηνυόταν για εκείνους: ανέγγιχτοι όλοι! Την ώρα που οι φτωχοί και οι μικρομεσαίοι πολεμούν για μας στο Αφγανιστάν -κι ενώ οι περισσότεροι Αμερικανοί παλεύουν να τα βγάλουν πέρα, εμείς οι πάμπλουτοι διατηρούμε τις υπέρογκες φοροαπαλλαγές μας. Κάποιοι είμαστε διαχειριστές επενδύσεων και κερδίζουμε δισεκατομμύρια καθημερινά, αλλά μας επιτρέπεται να κατατάσσουμε τα έσοδά μας στα «δικαιώματα απόληψης υπεραξίας» (carried interest), που έχουν φορολογικό συντελεστή 15%. 'Αλλοι κατέχουν μετοχές για 10 λεπτά και το 60% των κερδών τους φορολογείται με 15% σαν τους «μακροχρόνιους επενδυτές». Αυτά -και άλλα- προνόμια μας τα χάρισαν οι βουλευτές της Ουάσιγκτον, που νιώθουν υποχρεωμένοι να μας προστατεύουν, λες κι είμαστε κανένα είδος υπό εξαφάνιση. Είναι ωραίο να έχεις φίλους στα υψηλά κλιμάκια! Πέρσι πλήρωσα φόρο εισοδήματος 7 εκατομμύρια δολάρια. Ακούγεται πολύ. Αντιστοιχεί όμως μόλις στο 17.4% του φορολογητέου εισοδήματός μου, κι είναι χαμηλότερο από εκείνο που πλήρωσαν τα 20 άτομα που δουλεύουν στο γραφείο μου (από 33% ως 41% -με μέσο όρο το 36%). Αν βγάζεις χρήματα από το χρήμα, που το κάνουν κάμποσοι από τους πάμπλουτους φίλους μου, το ποσοστό φορολόγησης μπορεί να είναι ακόμα χαμηλότερο απ' το δικό μου. Αν όμως βγάζεις λεφτά απ' τη δουλειά σου, το ποσοστό είναι σίγουρα υψηλότερο, συνήθως κατά πολύ. Για να καταλάβετε πώς συμβαίνει αυτό, αρκεί να ρίξετε μια ματιά στις πηγές εσόδων του κράτους. Πέρσι, το 80% των εσόδων αυτών προήρθαν από τη φορολόγηση του εισοδήματος και των μισθωτών υπηρεσιών. Οι υπερπλούσιοι φορολογούνται συνήθως με 15% για τα εισοδήματά τους και σχεδόν καθόλου για μισθωτές υπηρεσίες. Τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά για όσους ανήκουν στη μεσαία τάξη: όσον αφορά τα εισοδήματά τους κατά κανόνα κινούνται στο κλιμάκιο που φορολογείται μεταξύ 15%-25% -κι επιπλέον πλήττονται με βαριά φορολογία στους μισθούς τους. Κατά τις δεκαετίες του '80 και του '90, οι φορολογικοί συντελεστές για τους πλούσιους ήταν πολύ υψηλότεροι, με το δικό μου να βρίσκεται κάπου στη μέση. Ακούω τη θεωρία πως τότε θα έπρεπε να ήμουν απογοητευμένος και να μην επενδύω λόγω της μεγάλης φορολόγησης των κεφαλαιακών κερδών και μερισμάτων. Φυσικά δεν το έκανα ποτέ, ούτε εγώ ούτε κανένας άλλος. Εργάζομαι 60 χρόνια με επενδυτές και ακόμα δεν έχω δει κανέναν -ούτε καν το 1976-77, όταν η φορολόγηση των κεφαλαιακών κερδών έφθαναν το 39.9%- να απορρίπτει μια σοβαρή επένδυση λόγω της φορολόγησης του πιθανού του κέρδους. Οι άνθρωποι επενδύουν για να βγάλουν λεφτά, και οι φόροι ουδέποτε τους σταμάτησαν. Όσο για εκείνους που υποστηρίζουν ότι οι υψηλοί συντελεστές πλήττουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σημειώνω ότι το 1980-2000 προστέθηκαν σχεδόν 40 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Ξέρετε τι συνέβη από τότε; Μείωση της φορολογίας και δημιουργία πολύ λιγότερων δουλειών. Από το 1992, η εφορία συλλέγει τα φορολογικά στοιχεία των 400 Αμερικανών με τα μεγαλύτερα εισοδήματα. Το 1992, το φορολογητέο εισόδημα αυτών των 400 έφτανε τα 16.9δις δολάρια και πλήρωσαν το 29.2% σε φόρο. Το 2008, το συνολικό ετήσιο εισόδημά τους είχε εκτοξευθεί στα 90.9δις δολάρια (μια καταπληκτική αύξηση της τάξης των 227.4 εκατομμυρίων δολαρίων κατά μέσο όρο!) αλλά η φορολογία τους μειώθηκε στο 21.5%. Οι φόροι στους οποίους αναφέρομαι εδώ αφορούν μόνο τα εισοδήματα. Όσο αφορά τη φορολόγηση των μισθών μπορείτε να είστε βέβαιοι πως η συμβολή των 400 στη φορολογητέα ύλη είναι αμελητέα: το 2008, οι 88 από τους 400 δε είχαν καθόλου εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες, αν και είχαν όλοι κεφαλαιακές αποδόσεις. Όπως φαίνεται, κάμποσοι από τους κολλητούς μου σιχαίνονται να δουλεύουν, αλλά σε όλους αρέσει να επενδύουν. Το δέχομαι αυτό! Γνωρίζω πολλούς πάμπλουτους και οι περισσότεροι είναι πολύ αξιοπρεπείς άνθρωποι. Αγαπούν την Αμερική και εκτιμούν τις ευκαιρίες που τους έδωσε. Πολλοί συμμετέχουν στην «δέσμευση για προσφορά» κι υπόσχονται πως θα κληροδοτήσουν το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιών τους σε φιλανθρωπίες. Οι περισσότεροι δεν θα ενοχλούνταν αν τους έλεγαν να πληρώσουν περισσότερους φόρους, ιδίως σήμερα, που τόσο πολλοί συμπατριώτες μας υποφέρουν πραγματικά. Δώδεκα μέλη του κογκρέσου σύντομα θα κληθούν να αναδιοργανώσουν τα δημόσια οικονομικά της χώρας μας. Η εντολή που έχουν λάβει είναι να καταρτίσουν ένα σχέδιο που θα μειώνει το δεκαετές έλλειμμα τουλάχιστον κατά 1.5 τρις δολάρια. Είναι όμως ζωτικής σημασίας να κάνουν πολύ περισσότερα από αυτό. Οι Αμερικανοί χάνουν ραγδαία την πίστη τους πως το κογκρέσο μπορεί να λύσει τα οικονομικά προβλήματα της χώρας μας. Μόνο η άμεση, πραγματική και πολύ ουσιαστική δράση θα εμποδίσει την αμφισβήτηση αυτή να μετασχηματιστεί σε απελπισία. Αν δεν κάνουμε τίποτα, αυτό το συναίσθημα μπορεί να παράγει τη δική του δυναμική. Υπ' αριθμόν 1 στόχος των 12 είναι να αρθούν κάποιες υποχρεώσεις του κράτους, που στο μέλλον ούτε καν μια πλούσια Αμερική δε θα μπορεί να τηρήσει. Αυτό το ξεκαθάρισμα μπορεί να εξοικονομήσει πολλές δαπάνες. Αλλά μετά, οι 12 πρέπει να στραφούν στα έσοδα. Θα άφηνα αμετάβλητη τη φορολογία για το 99.7% των φορολογουμένων και θα διατηρούσα τη σημερινή μείωση κατά 2% της υπαλληλικής εισφοράς. Είναι ένα μέτρο που βοηθά τους φτωχούς και τη μεσαία τάξη, που χρειάζονται κάθε ανάσα που μπορούν να βρουν. Για όσους κερδίζουν όμως πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια -το 2009 υπήρχαν 236,883 τέτοια νοικοκυριά- θα αύξανα τους συντελεστές αμέσως για το φορολογητέο εισόδημα υπεράνω του εκατομμυρίου, συμπεριλαμβανομένων βεβαίως των μερισμάτων και των κεφαλαιακών κερδών. Και για όσους κερδίζουν πάνω από 10 εκατομμύρια δολάρια -8,274 το 2009- θα πρότεινα παραπάνω επιβάρυνση. Θα πρότεινα μάλιστα η αύξηση αυτή να μεγαλώνει κλιμακωτά. Οι φίλοι μου κι εγώ κανακευτήκαμε αρκετά από το -τόσο φιλικό με τους δισεκατομμυριούχους- κογκρέσο. Καιρός να πάρει η κυβέρνησή μας στα σοβαρά όσα λέει περί κοινών θυσιών. Ο Warren E. Buffett είναι επενδυτής και επιχειρηματίας